Młynek ręczny do sporyszu, pocz. XX w.

Sporysz jest chorobą pasożytniczą traw i zbóż wywołana przez buławinkę czerwoną (Claviceps purpurea), która niszczy zawiązki ziarna i wytwarza w ich miejsce wydłużone, czarne z wierzchu, a białe wewnątrz narośle (przetrwalniki). Sporysz zawiera substancje trujące zarówno dla zwierząt, jak i ludzi. Zatrucie sporyszem, było dawniej określane jako „ogień świętego Antoniego” lub „święty ogień”, ponadto prowadziło wielokrotnie do masowych halucynacji i zgonów. Jednak alkaloidy zawarte w pasożytniczym grzybie mają także zastosowane w medycynie, np. ze względu na silne działanie obkurczające komórki mięśniowe alkaloidy sporyszu znajdowały zastosowanie przy hamowaniu silnych krwawień poporodowych. Współcześnie m.in. wykorzystuje się substancje zawarte w sporyszu do leczenia migrenowych bólów głowy, czy przy leczeniu choroby Parkinsona.